Większość badań statystycznych prowadzi się na próbach dobranych z populacji, ale ich wyniki uogólnia się na całą populację. Obliczenie prawdopodobieństwa popełnienia określonego błędu lub błędu o określonej wielkości przy takim uogólnieniu możliwe jest wtedy, gdy próba została dobrana w sposób losowy. Służy do tego rachunek prawdopodobieństwa, którego elementarne, niezbędne podstawy przypomniano tu i uzupełniono. Przedstawiono najczęściej stosowane przez socjologów metody wnioskowania statystycznego: metody estymacji parametrów statystycznych i weryfikacji hipotez statystycznych. Oprócz najprostszego sposobu losowania próby (dobór prosty losowy), wystarczającego dla wyjaśnienia podstawowych pojęć i metod wnioskowania, omówiono także inne schematy doboru próby, które umożliwiają wykorzystanie posiadanej wiedzy o populacji dla uzyskania dokładniejszych i bardziej wiarogodnych wyników bez zwiększania liczebności próby oraz ułatwiają realizację badań reprezentacyjnych.